Als ondernemers samen een bv beginnen kijken zij vaak optimistisch en vol goede moed naar de toekomstige samenwerking. Helaas verloopt deze samenwerking in de praktijk nog wel eens anders. Dan ontstaan er conflicten die ervoor zorgen dat er, zeker bij een 50/50 verdeling van de aandelen, geen besluiten meer kunnen worden genomen. Dit kan een verlammend effect hebben op de onderneming, waardoor de continuïteit in gevaar kan komen. Wat zijn dan de mogelijkheden?

Voorkomen is beter dan genezen

Bij de oprichting van een bv met twee aandeelhouders is het belangrijk dat u, op het moment dat de verhoudingen nog goed zijn, goede afspraken maakt. Bijvoorbeeld over de zeggenschap binnen de bv, besluitvorming over investeringen en de verdeling van de winst. Daarnaast is het belangrijk dat u afspraken maakt over wat er moet gebeuren als er ooit een geschil ontstaat, en over de eventuele beëindiging van de samenwerking. Deze afspraken legt u vast in de aandeelhoudersovereenkomst en/of statuten.

Mediation

Als er eenmaal een conflict is ontstaan, maar u wilt nog een poging doen om er onderling uit te komen, is mediation een optie. Bij mediation begeleidt een onafhankelijke en onpartijdige bemiddelaar (de mediator) de onderhandelingen over het conflict. Daarbij is er zowel aandacht voor de emotionele als de zakelijke aspecten. De mediator helpt de communicatie weer op gang en helpt u weer vanuit uw gezamenlijke belangen te denken. Vervolgens is het aan u zelf om, onder begeleiding van de mediator, naar oplossingen te zoeken.

Komt u er écht niet meer uit? Dan is uit elkaar gaan de enige optie. Dit kan op verschillende manieren.

Overdracht van aandelen, uittreding of uitstoting van een aandeelhouder

Als een van de aandeelhouders weg wil, of weg moet, zijn er afhankelijk van de aard van het conflict en hoe hoog het is opgelopen, verschillende mogelijkheden:

  • Overdracht van aandelen. Als een van de aandeelhouders uit de vennootschap wil stappen kan deze zijn aandelen verkopen en aftreden als statutair bestuurder. De bv gaat dan verder zonder deze aandeelhouder. Vrijwel altijd staat er in de statuten van de bv dat de vertrekkende aandeelhouder zijn aandelen eerst moet aanbieden aan de andere aandeelhouder. Dit noemen we de blokkeringsregeling.De prijs die de aandeelhouder die overblijft voor de aandelen moet betalen is afhankelijk van de afspraken in de aandeelhoudersovereenkomst en statuten, de waarde van de vennootschap en de waarde die partijen zelf geven aan de aandelen. Het is dus belangrijk dat de afspraken hierover van tevoren al goed worden vastgelegd.Wil de aandeelhouder die overblijft de aandelen niet kopen? Dan staat het de ander doorgaans vrij om ze aan te bieden aan een derde.
  • Uittreding. Als er geen derde partij is die de aandelen wil kopen, kan de aandeelhouder die ermee wil stoppen vorderen dat de andere aandeelhouder zijn aandelen overneemt. Dit moet via een gerechtelijke procedure verlopen en kan alleen als de uittredende aandeelhouder een goede reden kan aanvoeren waarom van hem niet verwacht kan worden dat hij nog langer aandeelhouder blijft van de bv. Bij uittreding gaat het dus om het belang van de aandeelhouder.
  • Uitstoting. Bij uitstoting vordert de aandeelhouder die blijft en (samen met andere aandeelhouders of alleen) tenminste een derde van de aandelen heeft, bij de rechter dat de andere aandeelhouder zijn aandelen overdraagt. Ook hier moet een goede reden voor aangevoerd worden. Deze laatste aandeelhouder wordt daarmee dus uitgestoten. Bij uitstoting gaat het dus om het belang van de bv.

Als de rechter de vordering tot uittreding of uitstoting toewijst wordt de prijs van de aandelen meestal bepaald door de rechter zelf, op basis van de aandeelhoudersovereenkomst en statuten, of na advies van een deskundige.

Voordat partijen een procedure tot uittreding of uitstoting starten, start een van de aandeelhouders niet zelden een enquêteprocedure bij de Ondernemingskamer. Dit kan de onderhandelingen onder druk zetten en een oplossing versnellen.

Ruziesplitsing

Als beide aandeelhouders niet met de oude bv verder willen is het ook mogelijk om de bestaande bv te splitsen in twee nieuwe bv’s. De bestaande bv houdt op te bestaan en iedere aandeelhouder wordt aandeelhouder van een van deze nieuwe bv’s. Het vermogen van de oude bv wordt verdeeld onder de twee nieuw opgerichte bv’s.

Bij deze optie moet de onderneming wel geschikt zijn om te worden gesplitst. Aandeelhouders moeten er bovendien bij deze oplossing rekening mee houden dat zij wellicht concurrenten van elkaar worden.

Verkoop, ontbinding of faillissement van de onderneming

Partijen kunnen er ook voor kiezen om hun onderneming aan een derde te verkopen. Zij kunnen dan de opbrengst verdelen en ieder hun eigen weg gaan.

Als er geen derde partij is die de bv wil overnemen, kan deze ook worden ontbonden. Zijn er daarbij openstaande schulden die niet kunnen worden voldaan? En is niet te verwachten dat de financiële situatie op korte termijn zal verbeteren, of willen de aandeelhouders daar niet op wachten? Dan kunnen aandeelhouders ook het faillissement aanvragen of overgaan tot een turboliquidatie. Daarbij moeten aandeelhouders alert zijn op het risico op bestuurdersaansprakelijkheid.

Heeft u een aandeelhoudersgeschil? Of wilt u advies over hoe u de samenwerking en beëindiging daarvan goed regelt in de aandeelhoudersovereenkomst en statuten? Neemt u dan contact op met Oprecht Advocaten.